Tôi nhận được khá nhiều câu hỏi từ các anh chị học viên rằng: “Em là người hướng nội, liệu công việc Scrum Master có phù hợp với em không?”. Hôm nay tôi sẽ thông qua bài blog để trả lời cho câu hỏi này một cách chi tiết. Nếu bạn là người hướng nội, và đang quan tâm đến vai trò Scrum Master, hoặc đang đảm đương công việc này, thì bạn có thể sẽ quan tâm đến bài viết này của tôi. Nếu bạn chưa chắc chắn liệu “hiện tại” (tôi dùng từ hiện tại, vì thiên hướng này sẽ thay đổi theo thời gian, môi trường, và tuổi tác) mình đang là kiểu người hướng nội, hay hướng ngoại thì bạn có thể thử qua bài test sau trước khi đọc tiếp bài blog: LINK Từ ngày 24 tháng 2 năm 2024, Scrum.org đã chính thức đổi tên khoá học Professional Scrum Master II thành Professional Scrum Master - Advanced (PSM-A). Lý do cho việc thay đổi này là:
Mọi ưu đãi khác khi tham dự khoá học Professional Scrum Master - Advanced (PSM-A) là không đổi: Tất cả những học viên hoàn thành khoá học PSM-A sẽ nhận được password để tham dự kỳ thi đánh giá Professional Scrum Master II (PSM II). Nếu bạn tham dự thi trong vòng 14 ngày và điểm chưa đạt được ít nhất 85%, bạn sẽ được cấp thêm một lần dự thi thứ hai mà không phải đóng thêm bất cứ khoản chi phí nào. Bạn cũng sẽ được ưu đãi giảm 40% cho kỳ thi PSM III tiếp theo. Tôi muốn kể một câu chuyện cùng các bạn. Một dạo trước khi tôi đang tư vấn và hỗ trợ cho một tổ chức trên hành trình Agile transformation. Hôm đó vào ngày Sprint Planning đầu tiên, nhóm đã làm quen với cách làm việc mới rất tốt và đã có một buổi Sprint Planning thú vị. Bất ngờ vào cuối một buổi Sprint Planning, thì một thành viên lên tiếng: “Thôi chết! Chúng ta quên mất việc dành thời gian cho việc chuẩn bị Slide thuyết trình cho CEO và Sprint Review rồi!”. Team bỗng nhộn nhạo hơn và bắt đầu cắt giảm việc, thay đổi Sprint Goal (nhỏ hơn) để có thể có thêm thời gian để chuẩn bị slide cho buổi Sprint Review. Việc này làm tôi rất tò mò, điều gì đã làm cho team cảm thấy việc chuẩn bị slide “thật đẹp” lại quan trọng hơn việc tạo ra giá trị cho sản phẩm?
Product Owner là tên gọi mới/ khác của Business Analyst?
Tôi không hiểu sự hiểu lầm này đến từ đâu, nhưng càng ngày tôi càng nhận thấy nhiều người hiểu lầm về hai vai trò này. Đơn giản, Product Owner (PO) là một vai trò trong Scrum team, và nó chẳng có liên quan hay lịch sử gì từ Business Analyst cả.
Thế giới ngày càng vận hành như một tay đua kiệt xuất, nhanh và vô cùng khó lường. Người dùng ngày càng đòi hỏi nhiều hơn những giá trị mới, khiến những gì được cho là tốt của ngày hôm nay nhanh chóng trở nên bình thường. Dẫn đến các doanh nghiệp phải nhanh hơn nữa để tìm ta giá trị mới, đáp ứng, và làm hài lòng khách hàng. Việc liên tục phải có những giá trị mới, đòi hỏi phải có những sáng tạo, ý tưởng chưa từng có, và làm thế nào để xác định đó là điều khách hàng cần. Đây là một bài toán khó. Lúc này, chỉ dùng những kiến thức, hiểu biết của hiện tại, để giải bài toán này, “dự đoán” được những thay đổi, và đáp ứng được nhu cầu từ khách hàng là không đủ.
Coaching mang lại nhiều giá trị có tính gia tăng theo thời gian, và được cho là bền vững đối với những người được Coach. Nhưng ở mức độ nhóm, cộng đồng, tổ chức thì sao? Coaching sẽ mang lại giá trị gì đến với một nhóm, nếu nó được định hình thành một văn hoá? Dưới đây là một vài chia sẻ về những giá trị mà văn hoá Coaching có thể mang lại cho những tổ chức nào đang muốn nuôi dưỡng nó.
OKR là gì?
OKR (viết tắt của Objectives and Key Results) là một công cụ mạnh mẽ giúp thiết lập và đo lường mục tiêu (GOAL). Andrew Grove được biết đến như là cha đẻ của OKR, khi ông đã giới thiệu cách ông áp dụng OKR với Intel trong quyển sách của mình được xuất bản năm 1983 - High Output Management.
Cũng vì lý do này mà OKR còn được biết đến với cái tên "iMBOs" (Intel Management by Objectives). John Doerr đã tiếp cận được OKR khi còn là người bán hàng cho Intel, và sau này ông đã giới thiệu nó đến với Google (lúc này khoản vào năm 1999). Sau đó OKR được công nhận tại Google, và nhanh chóng trở thành một phần văn hoá tại đây. Đây cũng chính là bàn đạp giúp OKR trở nên nổi tiếng và được nhiều công ty áp dụng như ngày nay.
Hôm nay Scrumviet giới thiệu đến các bạn một phương thức có thể áp dụng cho Sprint Retrospective rất hiệu quả. Vì Want, Have, Don’t Want, Don’t Have là Sprint Retrospective format dựa trên bài thực hành coaching, giúp người thực hành chúng có thể tập trung vào những điều mình đang muốn có được, và mình không muốn có. Đây là một cách giúp Scrum team có thể hướng đến giải pháp, để có thể làm tốt hơn trong Sprint tiếp theo.
Khi xây dựng một sản phẩm hay dịch vụ, thì trải nghiệm người dùng (User Experience, hay còn gọi là UX) là điều rất quan trọng. Vì khách hàng chỉ đánh giá cao sản phẩm của bạn khi họ có trải nghiệm tốt với sản phẩm đó. Vậy, những công cụ nào có thể giúp chúng ta ghi nhận và phân tích về khách hàng, người sử dụng sản phẩm/ dịch vụ? Hôm nay chúng ta sẽ đi qua hai công cụ: Persona và Proto-Persona, để phân biệt sự khác nhau giữa hai công cụ này và hiểu hơn về cách sử dụng chúng nhé.
Empathy Map là gì?Empathy Map là công cụ giúp chúng ta có thể liên kết, và hình dung rõ hơn về hành vi và cảm nhận của người dùng sản phẩm, qua đó có được sự hiểu biết sâu hơn về khách hàng, để có sự điều chỉnh phù hợp làm hài lòng khách hàng hơn. Trong quá trình bạn lập lên biểu đồ, những khoảng trống, hay câu hỏi chưa được trả lời sẽ giúp bạn nhận ra được những thiếu sót, lỗ hỗng nào mà bạn chưa nhận ra để cải thiện.
Công cụ này được sử dụng rất nhiều bởi các nhóm làm việc chuyên về UX (User Experience), cũng như là một công cụ chủ lực cho Product Owner hiểu và định hình hành vi của khách hàng với sản phẩm.
Bạn có từng tham dự những cuộc họp để tìm cách giải quyết một vấn đề, nhưng mãi không tìm ra được ý tưởng đột phá nào? Scrum Team của bạn trải qua nhiều Sprint nhưng không tìm ra được ý tưởng nào để giải quyết vấn đề hiện tại, hay mang lại một giá trị mới cho khách hàng? Ngày nay, những nhân tố mới, giá trị mới (innovation) luôn là chìa khoá để thành công. Khách hàng luôn ngày một mong muốn nhiều hơn vào sự đột phá. Chính vì vậy, Công ty, Tổ chức nào không thể tạo ra sự khác biệt, hay giá trị mới, sẽ dần lùi lại nhường bước cho những ai có thể tạo ra những giá trị mới (như Apple đã làm).
Nếu ai đó có thể trả lời bạn một cách dễ dàng và ngay lập tức câu hỏi: "Agile Transformation là gì?" "Làm như thế nào?", tôi dám cá rằng người trả lời chưa hiểu rõ được câu hỏi hoặc họ chưa thực sự trải nghiệm đủ về Agile Transformation. Việc chuyển đổi một nhóm, hay tổ chức là một công việc phức tạp và đòi hỏi rất nhiều công sức nỗ lực của tất cả các bên. Những biến số, luôn có thể xuất hiện và thay đổi liên tục ảnh hướng đến sự thành công của bạn, hoặc có thể làm cho tổ chức thất bại trong quá trình chuyển đổi.
Nhiều tổ chức đang có mong muốn áp dụng và chuyển đổi sang Agile (Agile transformation). Nhưng lại gặp nhiều khó khăn, hay không biết bắt đầu từ đâu. Những ngày qua Scrumviet đã và đang nhận rất nhiều băn khoăn như vậy từ các nhóm và doanh nghiệp. Chính vì lẽ đó, mong muốn mang lại cho các nhóm và doanh nghiệp một khoá học chuyên nghiệp và nhiều kiến thức thực tế, hữu ích. Qua đó giúp các doanh nghiệp và tổ chức, trả lời được những câu hỏi thắc mắc trong quá trình chuyển đổi, thậm chí là mang lại thành công! Luôn là ưu tiên của chúng tôi!
Khoá học Professional Agile Leadership của Scrum.org (được tổ chứ bởi Scrumviet và dạy bởi trainer Khoa Doan) là câu trả lời cho các doanh nghiệp đang lay hoay và mong muốn áp dụng Agile. Khoá học được thiết kế chuyên nghiệp và giúp các đội nhóm, doanh nghiệp hiểu rõ về Agile, và Agile transformation. Thông qua những bài học, kiến thức thực tiễn, kèm với kinh nghiệm từ trainer sẽ giúp học viên có được kiến thức và trải nghiệm thực tiễn hơn. Tháng 9 vừa qua, Scrumviet rất vui vì đã tổ chức thành công khoá học Professional Agile Leadership (PAL) Essentials, Scrumviet mong muốn rằng, kiến thức, và kinh nghiệm được chia sẻ từ khoá học sẽ giúp các anh chị học viên có thể áp dụng và thực tế và thành công trong hành trình Agile transformation của mình.
Giữa những năm 1990 - Harvard Business School đã tài trợ cho nghiên cứu của Anita L. Tucker và Amy C. Edmondson; ở đó nhóm nghiên cứu quan sát, phỏng vấn các lãnh đạo và thành viên của nhóm về tần suất mắc lỗi/ sai lầm xảy ra trong một khoản thời gian nhất định. Nghiên cứu cho thấy những đội có mối quan hệ TỐT giữa các thành viên và quản lý thường có tần suất mắc lỗi cao hơn gấp 10 lần những đội mà mối quan hệ giữa các thành viên và quản lý KHÔNG TỐT! Điều này thật thú vị.
Ikigai trong tiếng Nhật nghĩa là "lý do để sống". Trong đó “Iki” là “sống”, và “gai” là “lý do”. Giải thích một cách gần gũi hơn, nếu bạn quan sát những người xung quanh và chính bản thân bạn: công việc bạn đang làm và sở thích cá nhân của bạn có liên quan đến nhau không? Có những người nhìn thấy công việc của họ đang làm, đang cống hiến là có giá trị và mang lại ý nghĩa rất lớn với họ. Cũng có người xem công việc chỉ là phương tiện để kiếm thu nhập, để nuôi sống bản thân, gia đình. Và họ có những đam mê, theo đuổi những sở thích cá nhân khác (ví dụ: niềm đam mê sưu tập đồ cổ, xe, hay nuôi nhiều thú cưng chẳng hạn).
System thinking là gì?
System thinking (tư duy hệ thống) là một cách tiếp cận giải quyết vấn đề bằng cách xem xét vấn về đó như một phần của một hệ thống tổng thể, thay vì chỉ xem và giải quyết vấn đề đó một cách độc lập và riêng lẻ. Trong khoa học nghiên cứu về cách hệ thống vận hành, người ta lập luận rằng cách duy nhất để hiểu đầy đủ lý do tại sao một vấn đề hoặc yếu tố xảy ra và tồn tại là hiểu mối liên quan giữa các phần đến tổng thể. Việc giải quyết vấn đề một cách riêng lẻ độc lập nhưng loại bỏ những ảnh hưởng qua lại/ liên kết đến hệ thống một cách tổng thể có thể mang lại những hiểm hoạ khôn lường cho toàn bộ hệ thống. Trong thời đại V.U.C.A, mọi thứ trở nên hỗn loạn, khó lường hơn. Nơi kiến thức của ngày hôm qua đã không còn đúng vào hôm nay nữa. Sự cạnh tranh trở nên ngày càng khốc liệt, và công nghệ đã góp phần lớn dẫn dắt sự thay đổi khó lường này. Bạn dễ tìm thấy ví dụ như một hãng Taxi truyền thống sẽ không thể ngờ được, miếng bánh thị phần sẽ rơi vào tay của một hãng Taxi công nghệ, mặc dù họ không cùng ngành nghề với nhau. (Grab và Uber)
Trong kỷ nguyên này đòi hỏi các doanh nghiệp phải thay đổi để trở nên linh hoạt hơn, họ không thể dùng mãi một công thức là kinh nghiệm để chiến thắng hay nắm phần thắng trong tương lai nữa. Mà họ cần một phương thức mới, giúp họ có thể nhanh chóng ra quyết định và thay đổi theo nhu cầu của thị trường một cách nhanh nhất, và Agile là chìa khoá. Nhưng làm thế nào để thay đổi?
"The journey is never ending. There's always gonna be growth, improvement, adversity; you just gotta take it all in and do what's right, continue to grow, continue to live in the moment." - Antonio Brown
Để trả lời cho câu hỏi này chúng ta cần đi qua hai định nghĩa: Team và Self-Organizing.
Team là gì? Team là một nhóm bao gồm những cá nhân làm việc cùng nhau để hoàn thành một công việc nào đó. Đây là một nhu cầu tự nhiên, khi những cá nhân cảm thấy không thể giải quyết công việc một mình. Self-Organizing là gì? Self-Organizing là tính tự tổ chức. Một nhóm hay cá thể trong tổng thể được gọi là có tính tự tổ chức, khi nhóm hay cá thể đó có thể tự vận hành, kiểm tra và thích nghi với hoàn cảnh đang đối mặt.
Vài năm trước, tôi thường nghe thấy mọi người nói về việc: Scrum chỉ dành cho những dự án phần mềm và sản phẩm phần mềm. Điều này thực sự không thể tránh khỏi, khi ban đầu, Ken và Jeff xây dựng Scrum như một phương thức làm việc mới, thích hợp hơn cho lĩnh vực phát triển những sản phẩm phần mềm. Nhưng việc đó chỉ đúng vào những năm về trước.
Ngày nay, tôi ngày càng nghe nói nhiều hơn từ những người hay những tổ chức đã thành công trong việc áp dụng Scrum vào môi trường không phải là phần mềm. Mỗi lần nghe thấy những thông tin như vậy, càng khiến tôi tin vào tương lai của Scrum. Chính nó (Scrum), sẽ vươn xa ra khỏi môi trường phát triển phần mềm, và tiếp cận với một hướng rộng hơn, nói cách khác là có thể ứng dụng cho đa ngành nghề. Miễn là ngành nghề hay môi trường đó chứa đựng sự phức tạp, khó đoán và khó nắm bắt. Vì sao lại như vậy? Vì hai lý do dưới đây: As a Scrum Master, I know that serving Scrum Team, Product Owner and Organization to adopt Scrum is not easy. It takes time (and a lot of time) and patience. During that long journey, I recognize the importance of continuous improvement. I need to "make up my mind" every day, keep myself up to date along with continuous learning. By doing so, I can adapt myself and find better ways to support the Scrum Team and Organization to maximize values with Scrum.
Nhiều năm trước khi tôi bắt đầu học Aikido, tôi bắt đầu làm quen với khái niệm "Shu Ha Ri", một phương thức/quá trình để rèn luyện võ học. Với ý tưởng cơ bản là người học phải trải qua những giai đoạn rèn luyện và phát truyển, trong đó:
|