Con đường phát triển bản thân của một Scrum Master

Bạn đang muốn bắt đầu con đường trở thành Scrum Master? Bạn đang không biết bắt đầu từ đâu? Hoặc bạn đang là một Scrum Master và không biết phát triển bản thân thế nào trong vai trò này? Nếu bạn đang có những câu hỏi như vậy thì bài blog này dành cho bạn.

Tôi chia lộ trình phát triển bản thân thành ba giai đoạn như sau:

1. Xây dựng kiến thức cốt lõi trong vai trò Scrum Master và hiểu đúng và bắt đầu áp dụng Scrum Framework cho team hiện của mình.
2. Mở rộng kỹ năng khác nhau để có thể hỗ trợ cho vai trò Scrum Master tốt hơn, giúp Scrum team ngày càng nhận được giá trị từ Scrum.
3. Hiểu sâu và am tường Scrum, có thể ứng dụng Scrum cho cả tổ chức, nhiều ngành nghề và nhiều team khác nhau.

Giai đoạn 1: Xây dựng kiến thức cốt lõi trong vai trò Scrum Master và hiểu đúng và bắt đầu áp dụng Scrum Framework cho team hiện của mình.

Việc hiểu đúng vai trò và những kiến thức nền tảng là tối quan trọng, nếu nền tảng này không được xây dựng đúng cách hay có sự sai lệch, thì rất khó về sau bạn có thể trở thành một Scrum Master đúng nghĩa được. Thường bạn sẽ bỏ cuộc, trở thành một người quản lý (Manager) và trở thành gánh nặng và cản trở Scrum team phát triển.

Thật không may, dù Scrum đã hơn 20 tuổi, những hiểu lầm, hiểu sai, hay thậm chí không hiểu được giá trị cốt lõi về Scrum vẫn còn tồn tại rất nhiều. Tôi lấy một vài ví dụ những hiểu sai và tư duy chưa đúng về Scrum như sau:

• Scrum Master là Junior Project Manager/ Project Manager: Scrum Master không phải là Project Manager, thậm chí hai vai trò này hoàn toàn khác biệt. Bạn không thể cùng làm Scrum Master vừa làm Project Manager được, vì những kỹ năng cần cho Scrum Master sẽ trái ngược hoàn toàn với Project Manager. Vì mindset và những kỹ năng trái ngược nhau, nên một người đang làm Project Manager sẽ là một Scrum Master rất tệ.
• Scrum Master là QC cấp cao: Công việc của Scrum Master không phải là đảm bảo chất lượng cho sản phẩm. Quality Control là kỹ năng có thể cần cho Developer, và nó không liên quan đến công việc của Scrum Master.
• Scrum Master phải biết Code: Tương tự như trên, Lập trình là công việc của Developer, và Scrum Master vẫn có thể làm tốt mà không cần biết về lập trình.  (Đọc thêm: Scrum Master có cần phải biết technical không?)
• Scrum là lý thuyết, nó ghi vậy thôi, áp dụng nó phải “Linh hoạt”: Tôi thường hay cười trừ khi nghe những câu hỏi như vậy. Việc kém hiểu biết về Scrum đã dẫn đến những áp dụng sai, và khi áp dụng sai, thì không thể nào nhận được giá trị tốt. Nên dần sẽ có những suy nghĩ Scrum là lý thuyết không áp dụng được đâu. Nhưng bạn biết không? Scrum không phải là lý thuyết, trong 13 trang giấy của Scrum Guide nó chứa đựng những kinh nghiệm thực tế từ trăm ngàn Scrum team khác nhau trên thế giới được, thu thập và update xuyên suốt hơn 20 năm qua. Ngoài ra khi hiểu Scrum đủ sâu, bạn sẽ còn thấy được tính khoa học, tâm lý học, và triết học ẩn sâu bên trong Scrum.
• Scrum là công cụ để quản lý có thể tracking được công việc của team dễ dàng hơn: Đây là một suy nghĩ nên được thay đổi. Nó có sự liên kết với tư duy xem Scrum Master là Project Manager ở trên. Việc quản lý chặt chẽ công việc dù đang cố bọc nó dưới lớp vỏ nào đi nữa, thì rồi nó cũng bị nhận ra, những thành viên đang bị quản lý đó dần sẽ kém tự chủ, và không có động lực trong công việc. Scrum mang lại giá trị tự chủ, tạo động lực cho team theo một cách khác, và bạn cần hiểu đúng, làm đúng nó mới có thể nhận được giá trị.
• và còn nhiều nữa…

Để vượt qua giai đoạn này, tôi khuyên bạn phải tìm hiểu thật kỹ về Scrum. Cẩn thận những kiến thức sai lầm về Scrum, và hãy tìm hiểu Scrum từ những nguồn thông tin đáng tin cậy như: Scrum.org - Scrum.org là tổ chức được tạo ta bởi Ken Schwaber, là cha đẻ của Scrum và dĩ nhiên học Scrum từ người tạo ra nó là một quyết định khôn ngoan.

Scrumviet là tổ chức duy nhất tại Việt Nam, có Professional Scrum Trainer của Scrum.org là người Việt, và cung cấp những khoá học từ Scrum.org. Bạn có thể tự tìm hiểu về Scrum, hoặc nếu cần một lớp học chính thống và sự hướng dẫn chuyên nghiệp từ Trainer của Scrum.org bạn có thể bắt đầu từ khoá học: https://www.scrumviet.org/professional-scrum-master-psm.html



Giai đoạn 2: Mở rộng kỹ năng khác nhau để có thể hỗ trợ cho vai trò Scrum Master tốt hơn, giúp Scrum team ngày càng nhận được giá trị từ Scrum.

Khi áp dụng Scrum đủ lâu, mindset và kiến thức cốt lõi về Scrum sẽ là nền tảng khởi đầu, bạn bắt đầu ứng dụng nhiều kỹ năng khác nhau để có thể giúp Scrum team trở nên vượt trội hơn từ nền tảng đó. Trong giai đoạn này, những va chạm khi áp dụng Scrum sẽ giúp bạn bạn nhận thấy được những điểm mạnh và những điều bạn có thể cải thiện tốt hơn, qua đó tập trung phát triển để hoàn thiện bản thân mình thêm nữa. Kỹ năng cộng thêm lúc này sẽ là chìa khoá để giúp Scrum team của bạn vượt trội hơn nữa:

• Kỹ năng Facilitating: tham khảo Facilitating, kỹ năng không chỉ dành cho Scrum Master
• Kỹ năng Coaching: tham khảo Scrum Master như là một Coach (người khai vấn)
• Kỹ năng Negotiating: tham khảo Vì sao Negotiation Skills quan trọng với Scrum Master?
• Kỹ năng sử dụng AI trong công việc: tham khảo khoá học về AI của Scrum.org Professional Scrum Product Owner - AI Essentials
• Và còn nhiều nữa…

Với kiến thức nền tảng vững chắc, thì những kỹ năng cộng thêm này sẽ là những đôi cánh, giúp bạn bay cao trong vai trò Scrum Master của mình.


Giai đoạn 3: Hiểu sâu và am tường Scrum, có thể ứng dụng Scrum cho cả tổ chức, nhiều ngành nghề và nhiều team khác nhau.

Như tôi đề cập ở trên, khi hiểu Scrum đủ sâu, bạn sẽ nhận ra Scrum bao hàm rất nhiều tri thức khác nhau: Khoa học, Tâm lý học, Triết học nằm bên trong nó. Lúc này giai đoạn 3 trong vai trò Scrum Master của bạn mới bắt đầu. Bạn sẽ hiểu Scrum rõ hơn bao giờ hết, và nhận ra rằng mình có thể áp dụng Scrum trong nhiều lĩnh vực khác nhau mà không còn giới hạn trong công việc hiện tại nữa. Bạn còn có thể hướng dẫn những phòng ban khác nhau, hay thậm chí tổ chức của mình áp dụng Scrum để có thể trở nên Agile hơn.

Với rất nhiều Scrum Master khác nhau, thời gian để đi đến giai đoạn này có thể là 1 năm, 3 năm hoặc không bao giờ. Vì nó đòi hỏi sự kiên trì và giữ vững Mindset cốt lõi của một Scrum Master. Nếu bạn xa rời Scrum, hiểu sai hay áp dụng lệch lạc, bạn sẽ không bao giờ đến được giai đoạn này. Nếu bạn đủ kiên trì và giữ vững mindset, bạn chắc chắn đạt được nó.

Dĩ nhiên con đường phát triển năng lực đến mức cao nhất luôn có nhiều trở ngại, bạn có thể sẽ bị lạc hướng và bạn đôi lúc sẽ cần làm mới và điều chỉnh lại chính mình. Đó là lý do Scrum.org tạo ra lớp học Khoá Học Professional Scrum Master - Advanced.

Tôi hi vọng chia sẻ trong bài blog này sẽ giúp ít nhiều mọi người trong con đường trở thành Scrum Master như một True Leader! Scrum on!

---

Tác giả: Khoa Doan
Khoa is one of 350 Professional Scrum Trainers (PST) of Scrum.org in the world and the first PST in Vietnam. He is ICF - Professional Certified Coach (PCC level). Besides that, Khoa is the Founder of Scrumviet - Professional Training Network (PTN) of Scrum.org. He is the host and organizer of Scrum day Vietnam.

 

---

Những bài viết khác có thể bạn sẽ quan tâm