Lean Canvas là gì? Sử dụng thế nào?

Lean Canvas là gì?

Lean Canvas là một công cụ giúp xây dựng chiến lược kinh doanh một cách đơn giản và nhanh chóng. Khi áp dụng Lean Canvas, chiến lược kinh doanh của sản phẩm sẽ được trình bày trong một trang duy nhất.  Ash Maurya là tác giả của Lean Canvas, và ông đã tạo ra Lean Canvas dựa trên Business Model Canvas (được tạo ra bởi Alexander Osterwalder) kết hợp với tư duy khởi nghiệp tinh gọn (Lean Startups).

Trong khi kế hoạch/ chiến lược kinh doanh mất quá nhiều thời gian để viết, hiếm khi được cập nhật và hầu như không bao giờ được người khác đọc. Việc dễ dàng ghi chép lại, theo dõi và cập nhật kế hoạch của bạn là chìa khóa quan trọng góp phần thành công. Lean Canvas sẽ thay thế các kế hoạch kinh doanh dài và nhàm chán bằng một cách trình bày trong một trang duy nhất. Nó sẽ tạo ra tính đơn giản, gọn nhẹ, dễ thay đổi và có thể dễ chia sẻ để tương tác với các bên liên quan khác nhau. Những lợi điểm này mà đã giúp Lean Canvas được rất nhiều tổ chức hay các Scrum team sử dụng, và cũng trở thành một trong những công cụ hữu ích được sử dụng bởi Product Owner, khi xây dựng mô hình kinh doanh cho sản phẩm của mình.

Lean Canvas - Scrumviet

Sử dụng Lean Canvas như thế nào?

Lean Canvas bao gồm 9 vùng và để bắt đầu sử dụng, bạn cần hiểu rõ về 9 vùng này trước:

1. Xác định và mô tả về khách hàng mục tiêu: Ai là người mà bạn sẽ tập trung phục vụ đầu tiên? Bạn có thể sử dụng công cụ Proto-persona để xây dựng chân dung khách hàng mục tiêu của mình.
2. Xác định một đến ba vấn đề của đối tượng khách hàng này: Cũng nên chi tiết hơn đề cập đến phương pháp mà khách hàng đang sử dụng để giải quyết vấn đề ở thời điểm hiện tại.
3. Viết ra giải pháp cho từng vấn đề: Làm thế nào mà bạn có thể giải quyết được vấn đề cho đối tượng khách hàng đã đề cập.
4. Viết ra "Giá Trị Cốt Lõi" làm bạn khác biệt và duy nhất. Đây là câu trả lời "WHY": Tại sao bạn lại xây dựng sản phẩm hay chức năng đó? Điều gì làm sản phẩm của bạn trở nên khác biệt với những sản phẩm khác trên thị trường? Nên được viết ra ngắn gọn xúc tích. (Nếu Lean Canvas này được sử dụng để xây dựng một startup thì phần này còn được xem là trái tim, và là "Vision" của startup hay product đó)
5. Xác định một vài kênh bán hàng, hay tiếp thị: Khách hàng sẽ biết đến bạn và mua hàng hay sử dụng dịch vụ, giải pháp của bạn bằng cách nào?
6. Xác định dòng thu nhập, nhưng giữ nó đơn giản thôi: Khách hàng sẽ trả bao nhiêu cho sản phẩm, hay dịch vụ của bạn? Tại sao?
7. Xác định chi phí và điểm hòa vốn của bạn: Bạn sẽ cần chi trả bao nhiêu để xây dựng hay vận hành mô hình hoạt động?
8. Xác định cách đo lường: Bạn sẽ đo lường thế nào? Làm sao bạn biết bạn đã thành công? (Tìm hiểu về EBM)
9. Điều gì là điểm mạnh và không dễ bắt chước bởi đối thủ của bạn? Hay làm sao để bạn bảo vệ mình khỏi việc sao chép từ đối thủ.

Bạn có thể chuẩn bị 1 bảng lớn vẽ lên như hình minh hoạ, hoặc bạn có một bức tường trống, bạn có thể in Lean Canvas template ra file A0 và dán lên đó. Scrumviet có chuẩn bị cho bạn mẫu template để bạn in ra, download tại đây:

Download Lean Canvas

​Hoặc nếu bạn muốn sử dụng online thì có thể tham khảo phiên bản Mural sau đây:

Lean Canvas Mural

​Sau đó bạn và nhóm bắt đầu đi (thảo luận, chia sẻ và điền thông tin) từ vùng số 1 và kết thúc ở số 9.

​Lưu ý khi sử dụng Lean Canvas

Công cụ này giúp bạn, xác định và tạo ra chiến lược kinh doanh tốt nhất có thể, nhưng nó không phải là vạn năng, nên khi bạn sử dụng chú ý những điểm sau:

• Tìm hiểu rõ về công dụng, và cách sử dụng trước khi áp dụng.
• Phải liên tục kiểm tra và thay đổi theo tình hình thực tế.
• Luôn chia sẻ nó với các bên liên quan.
• Mời gọi sự đóng góp và cùng xây dựng để có thêm ý tưởng, tránh duy ý chí.
• Nếu bạn là Product Owner, việc mời gọi các bên liên quan và Scrum Team cùng tham gia thảo luận và xây dựng Lean Canvas sẽ là một điểm mạnh, giúp bạn có được nhiều ý tưởng, và tăng cao tính minh bạch. Nếu cần Scrum Master có thể facilitate. (Đây có thể làm 1 phần của buổi Backlog Refinement)
• Sẽ có những vùng hiện tại làm bạn bối rối, không biết trả lời thế nào, đây là một điều tốt. Việc này thể hiện bạn không có đủ dữ liệu hay thông tin, và bạn cần nghiên cứu, hay thu thập thêm thông tin, dữ liệu để giúp trả lời câu hỏi.
• Vùng 1 và 2 có thể thay đổi thứ tự trước sau cho nhau, tuỳ vào cá nhân bạn cảm thấy thoải mái với việc bắt đầu vùng nào trước.
• Vùng 6 và 7 có thể thay đổi thứ tự trước sau cho nhau, tuỳ vào cá nhân bạn cảm thấy thoải mái với việc bắt đầu vùng nào trước.
• Bạn nên bắt đầu thu thập thông tin và điền vào từng vùng theo thứ tự từ 1 đến 9.
• Có thể dùng kết hợp với Value Proposition Canvas, để liên tục inspect và adapt với người dùng, và thị trường.

​Scrum on!