Tôi tự hỏi: Liệu một thanh niên 20 tuổi đã được xem là một người trưởng thành? Hay một người thành công ở tuổi 40, cái tuổi được xem là “Tứ Thập Nhi Bất Hoặc” mới được xem là một người trưởng thành? Độ tuổi nào mới là độ tuổi con người có thể có được sự khôn ngoan, và một tâm trí trưởng thành?

Hệ Thống (System) là gì?

Để định nghĩa hệ thống, chúng ta hãy tìm hiểu về những thứ cấu thành một hệ thống. Một hệ thống thường chứa đựng ba thứ: Những thành phần cấu tạo ra nó, cách nó hoạt động, và mục đích tồn tại của nó. Với định nghĩa như vậy bạn sẽ dễ dàng bắt gặp một hệ thống ở khắp nơi, một trường học, thành phố, sinh vật sống và nhận ra rằng chính một công ty, hay tổ chức cũng là một hệ thống.

Trong bài viết này tôi sẽ phân tích về việc làm sao để một hệ thống có thể phát triển bền vững, qua đó liên hệ đến sự bền vững của một Công Ty hay Tổ Chức.

Trong những lớp học của mình, tôi thường được hay hỏi rằng: làm sao để biết ai là nhân tố phù hợp để đảm nhiệm vai trò Agile Leader, Product Owner, hay Scrum Master? Tôi luôn đưa ra câu trả lời nhanh chóng và không do dự: Đó là một Team Player. Nghe câu trả lời này cả lớp thường nhíu mày như tự hỏi: vì sao lại cần đến một Team Player?

Thế giới đã thực sự trở lên hỗn loạn?

Những năm hậu đại dịch Covid, tưởng chừng mở ra hi vọng cho mọi người trên thế giới về một cuộc sống bình thường mới. Nhưng có vẻ đại dịch này chỉ là một sự khởi đầu kéo theo chuỗi của rất nhiều bất ổn khác: Kinh tế suy thoái, chiến tranh, và biến đổi khí hậu là những chuỗi diễn biến liên tiếp. Những điều này khiến tôi tự nghĩ, liệu thế giới đã trở nên hỗn loạn hơn? Và Covid chỉ là một ngọn lửa vô tình rơi vào đống củi khô chờ sẵn, khiến nó nổi bùng lên và đưa con người vào sự hỗn loạn không hồi kết?

Đôi lúc bạn cần facilitate cho nhóm để đưa ra quyết định cho một vấn đề duy nhất thay vì cần cân nhắc hay sắp xếp nhiều lựa chọn. Thì cách thức Bàn tay năm ngón (Fist of Five) là một lựa chọn tối ưu bên cạnh Roman Vote. Phương pháp này sẽ mang lại những thông tin có chiều sâu hơn Roman Vote ở khía cạnh mức độ của sự đồng thuận, thay vì chỉ là đồng ý hay không đồng ý.

Product Owner là tên gọi mới/ khác của Business Analyst?

​Tôi không hiểu sự hiểu lầm này đến từ đâu, nhưng càng ngày tôi càng nhận thấy nhiều người hiểu lầm về hai vai trò này. Đơn giản, Product Owner (PO) là một vai trò trong Scrum team, và nó chẳng có liên quan hay lịch sử gì từ Business Analyst cả.

Nếu Scrum team của bạn quan tâm đến bóng đá, và bạn đang muốn tìm kiếm một Format mới lại để giúp nâng cao tinh thần đoàn kết của nhóm thì bạn có thể cân nhắc Sprint Retrospective format về Football.

Kể từ năm 2022, hệ thống chứng nhận giáo dục của ICF (Liên Đoàn Khai Vấn Quốc Tế) đã thay đổi. Qua đó ICF sẽ từ từ dừng cung cấp chứng nhận các khoá học Coaching theo chuẩn ACSTH, thay vào đó sẽ là hệ thống chứng nhận tổ chức giáo dục theo cấp bậc LEVEL I. Với chứng nhận mới này. ICF đã nâng cao chất lượng và giá trị trong việc kiểm định những tổ chức giáo dục của mình (thay vì chỉ là kiểm định khoá học như trước), để mang lại cho học viên một sự yên tâm hơn khi tham gia các khoá học từ những tổ chức mà ICF công nhận.

Đôi lúc, trong những buổi thảo luận nhóm, việc làm rõ quan điểm hiện tại của mỗi cá nhân trong nhóm về điều gì đó là rất cần thiết. Ví dụ, nếu bạn đang facilitate cho một nhóm, làm thế nào để nhanh chóng thu thập quan điểm: Đồng thuận hay không đồng thuận của từng cá nhân về một vấn đề một cách nhanh nhất?

Câu trả lời là Roman Voting, một phương thức vô cùng đơn giản và hiệu quả khi muốn biết sự đồng thuận và không đồng thuận của từng cá nhân trong nhóm.

Nhiều người từng hỏi tôi rằng, quyển sách nào mà tôi thấy tâm đắc nhất. Tôi luôn trả lời rằng đó là quyển: Câu Chuyện Một Dòng Sông, hay còn có tên là Siddhartha của nhà văn Hermann Hesse. Có thể nói đó là quyển sách gối đầu giường của tôi. Mỗi lần đọc, tôi lại ngộ ra được rất nhiều điều mà trước kia tôi không thể lãnh hội được.

Những dòng này được viết khi Scrumviet theo đuổi sứ mệnh của mình đến nay đã 4 năm. Chuyến hành trình không biết điểm dừng lại sắp bắt đầu một chương mới, chương của năm 2023. Trước khi bắt đầu một chương mới, Scrumviet cũng phải nhìn lại mình đã đi được bao xa trong năm 2022 vừa qua.

Mong ước có thể giúp cho những cá nhân và đội nhóm có thể phát huy được những phẩm chất giá trị nhất của mình. Năm qua Scrumviet đã tiếp tục chia sẻ, và cố gắng hết sức để có thể mang được kiến thức giá trị nhất đến những ai đang cần. Chính vì lẽ đó, những lớp học của Scrumviet luôn hướng đến chất lượng, sự chuyên nghiệp, và tiêu chuẩn quốc tế. Những dòng feedback của các anh chị học viên luôn là động lực và sự phản ảnh về chất lượng của các khoá học.

Scrum Team của bạn đang luôn bị quá tải bởi công việc? Scrum Team của bạn đang chịu áp lực phải làm nhiều hơn? Bạn không hiểu được mục đích công việc hiện tại của bạn đang làm là gì? Những thay đổi cứ diễn ra liên tục, khiến Team bạn mệt mỏi và mất phương hướng? Có cái gì đó cứ sai sai trong cái guồng quay công việc này? Hãy cùng Scrumviet bắt mạch xem vì sao nhé.

Cùng xem qua biểu đồ dưới đây:

Facilitating là gì?

Facilitating là việc điều phối/ tạo điều kiện giúp cho một nhóm người có được nhận thức chung về một vấn đề, chia sẻ ý tưởng, lên kế hoạch, và đạt được mục tiêu trong một khoản thời gian nhất định (có thể là một buổi họp, hoặc một buổi thảo luận). Người làm công việc Faciliate sẽ cần hiểu rõ được mục tiêu của buổi họp, sự kiện, hay workshop, qua đó sẽ thiết kế cấu trúc của buổi họp, sự kiện, hay workshop để giúp nhóm nhận được kết quả tốt nhất buổi họp, sự kiện, hay workshop.

“About the work” là sprint Retrospective format đơn giản, và tập trung vào việc nhìn lại cách làm việc của Scrum team trong Sprint vừa qua. Nếu bạn đang tìm kiếm một format mà nó hướng Scrum team đến việc làm sao để cải thiện cách làm việc và hiệu quả hơn thì bạn có thể sử dụng format này.

Bên cạnh Coaching, thì một Scrum Master cần phải biết facilitate. Vì sao? Mỗi Sprint, Scrum Master đều phải facilitate Sprint Planning, Sprint. Review, Sprint Retrospective và những buổi họp khác của Scrum team khi cần. Ngoài ra chính Scrum Master cũng cần hỗ trợ những sự kiện hay buổi họp của tổ chức. Chính vì vậy việc biết, và hiểu được làm thế nào để facilitate một event hay workshop là một kỹ năng vô cùng quan trọng bên cạnh Coaching của một Scrum Master.

Vài năm gần đây, khi Scrum Guide 2020 đề cập đến Product Backlog phải cam kết với Product Goal, Sprint Backlog phải cam kết với Sprint Goal, và trở thành một phần không thể thiếu trong Scrum framework. Các Scrum team bắt đầu nghiêm túc hơn và áp dụng điều này vào trong việc xây dựng Sản Phẩm của mình. Nhưng đâu đó vẫn có rất nhiều Scrum team dù đang cố gắng để áp dụng, nhưng vẫn gặp rất nhiều khó khăn và loay hoay không biết làm thế nào để có thể xây dựng một mục tiêu tốt và giúp Sản Phẩm thành công.

Lý do cho việc Scrum Guide 2020 đề cập về Sprint Goal, và Product Goal đó là vì muốn các Scrum team phải có Mục Tiêu Chung. Mục Tiêu Chung luôn là thứ quan trọng, dù trước đó Scrum Guide không đề cập đến nó. Cơ bản Mục Tiêu Chung giúp cho Scrum team trở nên Tự Chủ có ý thức. Vì sự Tự Chủ sẽ đến đến hỗn loạn nếu nhóm không có được một Mục Tiêu Chung. (Xem hình dưới)

Bản Đồ Cá Nhân là một hoạt động xây dựng nhóm đơn giản và hiệu quả, giúp mọi người quen thuộc hơn khi mới bắt đầu thành lập nhóm. Các Scrum Master có thể áp dụng cho những buổi form team. Phương thức này đơn giản, nhưng rất hiệu quả để nhóm bắt đầu tìm hiểu về nhau.

Trở lại với loạt bài giúp cho các Scrum Master có thể có nhiều lựa chọn cho format của Sprint Retrospective. Hôm nay Scrumviet giới thiệu đến các bạn một format đơn giản khác. Format này tập trung vào: Những điều chúng ta đã làm tốt, những điều không tốt lắm, và ý tưởng mới để giúp cho Sprint tiếp theo thú vị hơn.

Nhiều lúc, là một Scrum Master bạn sẽ cần phải facilitate giúp tập hợp Scrum team mới. Việc các thành viên mới lần đầu làm việc như một team cần có những sự kiện, giúp nhóm làm quen, xác định, và hiểu rõ vai trò, cũng như lý do vì sao chúng ta cần là một đội là rất cần thiết.

Xác định vai trò và trách nhiệm là một điều nên làm, vì nó sẽ giúp mọi người hiểu được vai trò và đóng góp của mình sẽ như thế nào cho sản phẩm trong thời gian sắp tới. Hôm nay Scrumviet xin phép chia sẻ cùng các bạn một format giúp cho các Scrum Master có thể dễ dàng giúp nhóm của mình xác định rõ ràng vai trò và trách nhiệm của nhau.

Trong bài thứ 3 của loạt bài công cụ hỗ trợ Scrum team đưa ra quyết định, Scrumviet xin chia sẻ cùng các bạn một biểu đồ tương quan khác giữa xác suất xảy ra và lợi ích nhận lại, để giúp Scrum Master có thể linh hoạt và sử dụng khi cần thiết. Biểu đồ này rất hữu dụng để giúp Scrum team xác định được phần trăm của sự mơ hồ, khó đoán (Liệu dịch vụ hay chức năng mới xây dựng đạt được giá trị như kỳ vọng), kèm với lợi ích có thể nhận lại nếu dịch vụ hay chức năng mới xây dựng có mang về thành công mong muốn cho sản phẩm.

Tiếp theo chuỗi bài giúp cho Scrum Master có thể facilitate để Scrum team có thể đưa ra được quyết định tốt nhất. Hôm nay Scrumviet chia sẻ cùng các bạn một biểu đồ khác, thể hiện sự tương quan giữa sự nỗ lực và giá trị (Effort x Value). Biểu đồ này có thể sử dụng cùng với biểu đồ khả thi x hữu ích (Feasible x Useful) để giúp Scrum team có được quyết định tốt nhất có thể.

Thế giới ngày càng vận hành như một tay đua kiệt xuất, nhanh và vô cùng khó lường. Người dùng ngày càng đòi hỏi nhiều hơn những giá trị mới, khiến những gì được cho là tốt của ngày hôm nay nhanh chóng trở nên bình thường. Dẫn đến các doanh nghiệp phải nhanh hơn nữa để tìm ta giá trị mới, đáp ứng, và làm hài lòng khách hàng. Việc liên tục phải có những giá trị mới, đòi hỏi phải có những sáng tạo, ý tưởng chưa từng có, và làm thế nào để xác định đó là điều khách hàng cần. Đây là một bài toán khó. Lúc này, chỉ dùng những kiến thức, hiểu biết của hiện tại, để giải bài toán này, “dự đoán” được những thay đổi, và đáp ứng được nhu cầu từ khách hàng là không đủ.

Năm 2021 là một năm biến động với nhiều đau thương, mất mát của cả nhân loại. Dịch bệnh kéo dài, khó đoán, và gây ra những tổn thương đến xã hội, gia đình, và từng cá nhân. Hàng trăm triệu ca nhiễm và hàng triệu người chết trên toàn thế giới. Riêng Việt Nam cũng đã phải chịu những ảnh hưởng nặng nề, và đau thương, những mất mát. Con người đang đứng trước ngưỡng giới hạn và thách thức mặc dù chúng ta đã phát triển về mặt khoa học, công nghệ.

Những lời đầu của bài viết này xin được tri ân đến những người đã và đang trên chiến trường chống lại dịch bệnh thế kỷ, giúp chúng ta bình an và sớm trở lại cuộc sống bình thường. Mong rằng năm 2022 sẽ là một khởi đầu cho những điều tươi sáng hơn, nhiều bình an hơn.

Bản thân Scrumviet cũng dành chút thời gian này, để nhìn lại chặng đường trong năm 2021 đã qua, và chuẩn bị cho một năm 2022 phía trước:

• Với Scrumviet, cảm nhận và trải nghiệm của học viên luôn là yếu tố quan trọng hàng đầu, và niềm vui từ các anh chị học viên cũng là nguồn động lực lớn dành cho Scrumviet. Một năm qua, Scrumviet chân thành cảm ơn những chia sẻ và cảm nhận từ các anh chị học viên về các khoá học tại Scrumviet  (Xem thêm tại đây):